Yapraklar, bitkinin gövdesi üzerinde bulunur ve fotosentez ile terleme işlevlerini yerine getirecek şekilde yapılandırılmışlardır. Genellikle yeşil renkte olan yapraklar, bu özelliği içerdikleri klorofil pigmentinden alır. Yaprakların dizilişleri, şekilleri ve büyüklükleri çeşitlilik gösterir. Yapraklar, yaprak ayası ve yaprak sapı olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Yaprak ayası, yaprağın genişlemiş, düzleşmiş, ince ve yeşil olan kısmıdır. Yaprak ayası, fotosentezin yoğun bir şekilde gerçekleştiği ve gaz alışverişinin yapıldığı bölgedir. Büyük yüzey alanı, yaprağın daha fazla ışık soğurabilmesine ve daha fazla terleyebilmesine olanak tanır.

Bu nedenle yaprak ayasının genişliği, bitkinin yaşadığı çevre ile yakından ilişkilidir. Çöllerde yaşayan bitkilerde yapraklar küçülmüş ya da dikenlere dönüşmüştür. Böyle durumlarda, fotosentez işlevini özümleme parankiması içeren gövde üstlenir. Yaprak ayasının kenarları düz, dişli veya testere gibi farklı şekillerde olabilir. Yaprak sapı, yaprak ayasını gövdeye bağlar ve yaprak ayasının ışığı verimli bir şekilde almasını sağlar. Bazı bitkilerin yaprak ayaları, yaprak sapı olmaksızın doğrudan gövdeye bağlıdır. Mısır, buğday ve lale gibi birçok tek çenekli bitkide ve bazı çift çenekli bitkilerde yaprak sapı bulunmaz.

Tek çenekli ve çift çenekli bitkilerin yapraklarında damarlanma farklılıkları bulunmaktadır. Buğday, süsen ve mısır gibi tek çeneklilerde paralel damarlanma görülür. Bu damarlanma tipinde, ana damar ya da damarlar belirgin bir şekilde kalındır ve yan damarlar ana damarlara paralel uzanır. Fasulye, asma, çınar, gül ve at kestanesi gibi çift çenekli bitkilerde ise ağsı damarlanma görülür. Ağsı damarlanma tipinde, ana damar belirgin bir şekilde kalındır ve ince kollara, bu kollar da daha ince kollara ayrılarak ağsı bir görüntü oluşturur.

Eğer yaprak tek bir yaprak ayasından meydana geliyorsa basit yaprak olarak adlandırılır. Basit yapraklarda yaprak ayasının şekli oval, yuvarlak, mızraksı, şeritsi veya iğnemsi olabilir. Yaprak ayası iki ya da daha fazla yaprakçık içeriyorsa, bu yaprak bileşik yaprak olarak adlandırılır. Yaprak kesiti mikroskopla incelendiğinde, yaprağın alt ve üst yüzeylerinin tek sıra epidermis hücreleri ile kaplı olduğu görülür. Epidermis hücreleri kloroplast içermediği için renksizdir ve hücreler arasında boşluk bulunmaz. Epidermis hücrelerinin yüzeyi salgıladıkları mumsu kütikula tabakası ile örtülüdür.

Kütikula tabakası, bitkinin su kaybını önler. Bu nedenle, suda ve su kenarlarında yaşayan bitkilerde ince, kurak bölgelerde yaşayan bitkilerde ise kalındır. Kütikula, yaprağın daha alt tabakalarına ışığın girmesini engellemez. Epidermis hücrelerinin dış çeperleri kalın, yan ve iç çeperleri ise daha incedir. Bu hücreler dikdörtgenimsi bir şekildedir. Fotosentez için gerekli olan karbondioksit, epidermis hücreleri arasında yer alan stomalar aracılığıyla dışarıdan alınır. Stomalar ayrıca oksijen ve su buharının giriş-çıkışını düzenler.

İki epidermis tabakası arasında yer alan çok hücreli kısım mezofil olarak adlandırılır. Mezofil tabakası, yaprak damarlarını ve parankima dokusunu içerir. Kloroplast içeren parankima hücrelerinden oluşan bu bölge, yaprağın fotosentez yapan dokularıdır. Mezofil tabakasında palizat ve sünger parankiması olmak üzere iki hücre grubu bulunur. Palizat parankiması, üst epidermisin altında ve epidermise dik yerleşmiş, uzun, silindirik hücrelerden oluşur. Fazla miktarda kloroplasta sahip olan palizat parankiması hücrelerinde yoğun bir şekilde fotosentez gerçekleşir. Sünger parankimasında yer alan hücreler düzensiz bir şekle sahiptir ve aralarında geniş boşluklar bulunur. Bu boşluklarda karbondioksit, oksijen ve su buharı yer alır.